โคลิก เป็นอาการที่พบได้บ่อยในเด็กแรกเกิดอายุตั้งแต่ 3 สัปดาห์ถึง 3 เดือนเด็กจะร้องมาก ร้องนาน และมักชอบร้องตอนกลางคืนโดย จะร้องจนตัวงอ ทำให้เกิดความเครียด และความวิตกกังวลกับพ่อแม่และครอบครัวมาก คนรุ่นก่อนจึงมักเรียกว่า”เด็กร้องร้อยวัน”อาการที่ทำให้เกิดเป็นเรื่องของการปวดท้อง ไม่สบายท้องของเด็ก
อะไรคิอสาเหตุที่ทำให้เกิดโคลิกในเด็ก?
สาเหตุของการเกิดโคลิกยังไม่ทราบแน่นอน แต่คิดว่าเกิดจากหลายสาเหตุร่วมกันคือ
- จากพื้นฐานอารมณ์ของเด็ก ซึ่งเป็นกลุ่มเด็กเลี้ยงยาก
- เด็กกลืนอากาศขณะดูดนมเข้าไปมาก
- ผู้ดูแลไม่สามารถทำให้เด็กเรอได้เพียงพอ อากาศในท้องจึงก่อให้เด็กเกิดอาการแน่นอึดอัดในท้อง
- เด็กอยู่ในท่านอนที่ไม่เหมาะสม
- เด็กกินมากเกินไป หรือน้อยเกินไป
- ครอบครัวมีความเครียด หรือความวิตกกังวลมาก(ซึ่งอาจตรงกับที่พบอุบัติการณ์โคลิกสูงในครอบครัวที่มีสถานะทางเศรษฐกิจสังคมสูงเป็นบุตรของพ่อแม่ที่มีอายุมาก ครอบครัวที่มีลูกน้อย และในพ่อแม่ที่มีการศึกษาสูง) พบว่าความเครียดของแม่ตั้งครรภ์มีผลให้เกิดโคลิกในเด็กได้
- เกิดในเด็กที่มีภาวะ/โรคกรดไหลย้อน
- เกิดในเด็กที่มีการเคลื่อนตัวของลำไส้ผิดปกติ คือมีการเคลื่อนตัวของลำไส้มากเกินไป
- เกิดในเด็กที่มีการกินอาหารพวกแป้งมากเกินไป ทำให้ลำไส้ย่อยแป้งไม่หมดจึงเหลือแป้งให้แบคทีเรีย (ในลำไส้) ย่อยแป้งที่เหลือทำให้เกิดแก๊สในลำไส้มาก เด็กจึงแน่นอึดอัดท้อง
- ในเด็กที่มีการแพ้อาหาร หรือในเด็กที่ได้รับน้ำผลไม้บางอย่าง เช่น น้ำแอปเปิ้ล
- เด็กที่บิดา มารดา มีปัญหาทางอารมณ์
- มีการเปลี่ยนแปลงของเชื้อแบคทีเรียในลำไส้เด็ก โดยเฉพาะมีแบคทีเรียบางกลุ่มสัมพัมธ์กับการเกิดอาการโคลิก ซึ่งเมื่อลดแบคทีเรียกลุ่มดังกล่าวอาการโคลิกก็ลดลงได้
ลักษณะอาการร้องของเด็กเป็นอย่างไร
“เวลาร้อง เด็กจะงอขา งอตัว กำมือ”
เมื่อวินิจฉัยว่าเป็นโคลิกโดยตัดปัญหาอื่นๆออกไปแล้ว พ่อแม่ควรสบายใจว่าอาการนี้จะหายแน่นอนไม่เป็นอันตราย แต่ต้องใช้เวลาและพยายามลดความเครียดลง
รักษาโคลิกอย่างไร
ไม่มีการรักษาเฉพาะสำหรับภาวะโคลิก เนื่องจากยังไม่ทราบสาเหตุแน่นอน แต่มีความพยายามลดสาเหตุที่อาจทำให้เกิดโคลิกซึ่งทำให้เด็กหลายรายมีอาการดีขึ้น ได้แก่
- ในลูกที่ดื่มนมแม่ แม่ควรหลีกเลี่ยงอาหารบางอย่างที่ทำให้เกิดการแพ้อาหารในเด็ก เช่น นมวัว
- ลดความเครียดในครอบครัว ให้พ่อแม่เข้าใจว่าโคลิกเป็นอาการที่เกิดชั่วคราว และจะหายได้เอง
- ในเด็กที่ต้องดื่มนมอื่นที่ไม่ใช่นมแม่ อาจเลือกนมที่แพ้ได้น้อย.
- เมื่อให้เด็กดื่มนม หรือน้ำจากขวด ระวังอย่าให้มีอากาศแทรกเข้าไปตรงบริเวณที่เด็กดูดนม ต้องยกขวดให้สูงจนนมหรือน้ำเต็มบริเวณจุกขวดไม่มีอากาศแทรก
- หลังป้อนนมเด็กเสร็จแล้ว ควรจับให้นั่ง หรืออุ้มพาดบ่าให้เรอ
- ยาบางชนิดอาจช่วยได้ เช่น Simethicone (ยาลดแก็สในกระเพาะอาหารและลำไส้ ลดอาการท้องอืด) เป็นยาที่ใช้กันเป็นสามัญทั่วไป
ขณะเด็กร้อง ควรทำอย่างไร? ดูแลเด็กอย่างไร?
การให้เด็กหยุดร้องในเด็กที่มีอาการโคลิกนั้นค่อนข้างยากเด็กอาจหยุดร้องเป็นพักๆ หากเด็กระบายลมออกมาได้ หรือมีการขยับของลำไส้ อาการจะดีขึ้น อย่างไรก็ตามขณะเด็กร้อง ให้ทำดังนี้
- ดูว่าเด็กร้องเพราะหิวนมหรือไม่ เพราะเด็กที่หิวนมก็จะร้องกวนพอได้กินนมจะหยุดร้อง
- อย่าให้เด็กอยู่ในที่ที่มีสิ่งกระตุ้น เช่นเสียงดัง แสงรบกวน
- จับเด็กอุ้มพาดบ่า เด็กจะรู้สึกสบายขึ้น และช่วยดันลมในท้องออกมาด้วย
- นวดเด็ก หรือเขย่าเบาๆไปมา ลูบหลังให้
- เปิดเพลงเบาๆให้ฟัง
- อย่าปล่อยให้เด็กร้องนานโดยไม่เข้าไปดูแล
- หาคนช่วยดูเด็ก เพื่อแม่จะได้พักบ้าง เช่น คุณพ่อช่วย หรือพี่เลี้ยงมาสลับ ไม่เช่นนั้นคุณแม่จะเครียดมาก
เมี่อไรจะไปพบแพทย์
ควรนำเด็กพบแพทย์/กุมารแพทย์/หมอเด็กเมื่อ
- เด็กมีอาการร้องมาก ร้องนานในครั้งแรกซึ่งยังไม่ทราบสาเหตุควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาอาการ หรือความเจ็บป่วยอื่นๆที่อาจทำ
- ให้เกิดอาการคล้ายโคลิก ซึ่งแพทย์ขะซักประวัติอาการตรวจร่างกาย หรือหาวิธีการวินิจฉัยโรคอื่นๆ เพื่อตัดโรคที่ทำให้เกิดอาการคล้าย
- โคลิกออกไป เพื่อให้เด็กได้รับการรักษาที่ถูกต้อง
- เด็กมีการร้องมาก ร้องเป็นพักๆ หรือมีอาการผิดปกติอื่น เช่นมีไข้ตัวร้อน อาเจียน อุจจาระผิดปกติ เช่น อุจจาระมีสีแดงเหมือนแยม (Cerrant jelly stool) ซึ่งอาจเป็นอาการของลำไส้กลืนกัน การรีบไปพบแพทย์โดยเฉพาะเมื่อเริ่มต้นมีอาการ จะทำให้การรักษาง่ายขึ้นอาจไม่ต้องผ่าตัด
- เด็กมีอาการร้องเลียนแหบ มีอาการหายใจผิดปกติ อาจต้องระวังเรื่องการสำลักสิ่งแปลกปลอม ต้องรีบพาแพทย์/โรงพยาบาลทันที/ฉุกเฉิน
เวลาทำการทุกวัน 24 ชม. โทรศัพท์ 1715 หรือ 034-417-999
คลินิคเด็กดี (เด็กฉีดวัคซีน) ต่อ 9211, 9212
คลินิคเด็กป่วย ต่อ 9221, 9222, 9223