“ภูมิแพ้” แม้ส่วนใหญ่จะไม่ก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิต แต่ก็ก่อให้เกิดความไม่สบายกาย ไม่สบายใจ เป็นอุปสรรค ต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน การได้ทราบต้นเหตุของการแพ้จะช่วยผู้ป่วยในการหลีกเลี่ยงสารดังกล่าวได้ถูกต้อง และช่วยแพทย์ในการวินิจฉัยจนถึงการวางแผนการรักษา ซึ่งโดยทั่วไปสารก่อภูมิแพ้ แบ่งได้ 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่ สารก่อภูมิแพ้ทางอากาศ เช่น ไรฝุ่นบ้าน แมลงสาบ รังแคสุนัขและแมว หญ้า วัชพืช สปอร์เชื้อรา ฯลฯ และ สารก่อภูมิแพ้ในอาหาร เช่น นมวัว ถั่วเหลือง ไข่แดง ไข่ขาว แป้งสาลี อาหารทะเล เป็นต้น
ในการตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ มีวิธีที่นิยม 2 วิธี ได้แก่
- การทดสอบภูมิแพ้ทางผิวหนัง (Allergy Skin Testing) แบ่งการทดสอบได้ 2 วิธี คือการสะกิดผิวหนัง (Skin Prick Test) และ การฉีดเข้าใต้ผิวหนัง (Intradermal Testing) ซึ่งวิธีแรกคือวิธีสะกิดผิวหนัง ได้รับความนิยมมากกว่า เนื่องจากทำง่าย เร็ว ไม่เจ็บ และใช้อุปกรณ์น้อย เสี่ยงต่อการแพ้แบบรุนแรงน้อย
- การเจาะเลือดหาสารก่อภูมิต้านทานที่จำเพาะกับสารก่อภูมิแพ้แต่ละชนิด (Serum Specific IgE Testing)
ประโยชน์ของการตรวจหาสารก่อภูมิแพ้
- ทำให้ผู้ป่วยทราบว่าสารก่อภูมิแพ้ชนิดใดเป็นสาเหตุกระตุ้นให้เกิดการแพ้ เพื่อจะได้กำจัดหรือหลีกเลี่ยงได้ตรงชนิด และส่งผลต่อการควบคุมโรคได้ดียิ่งขึ้น
- กรณีต้องรักษาโดยการฉีดหรือสารก่อภูมิแพ้ (Immunotherapy) จะได้เลือกฉีดหรือกินได้ตรงชนิด ซึ่งจะทำให้การรักษาได้ผลดี
ขั้นตอนการทดสอบภูมิแพ้ทางผิวหนังโดยวิธีสะกิด (Skin Prick Test)
- ทำความสะอาดผิวหนังที่จะทดสอบ (ท้องแขนหรือหลัง)
- ขีดเสนแสดงตำแหน่งที่จะทำการทดสอบ
- ใข้อุปกรณ์ที่จุ่มในน้ำยาทดสอบ สะกิดเบาๆ ที่ชั้นหนังกำพร้า
- อ่านผลได้ภายใน 15 นาที หลังทำการทดสอบ
- สังเกตอาการหลังการทดสอบ 30 นาที เพื่อพิจารณาอาการไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดขึ้นได้จากการแพ้สาร
ข้อดีของการทดสอบภูมิแพ้ทางผิวหนังโดยวิธีสะกิด (Skin Prick Test)
- ทำได้ง่ายและไม่ค่อยก่อให้เกิดอาการเจ็บปวด
- ผลการทดสอบมีความน่าเชื่อถือ และทราบผลการทดสอบได้เร็ว
- ค่าใช้จ่ายไม่สูง
การเตรียมตัว :
- งดยาแก้แพ้ (Antihistamine) และยาบางชนิดอาจมีส่วนผสมของยาแก้แพ้ เช่น ยาแก้หวัด ยาลดน้ำมูก ยาแก้คัน ยาแก้เมารถ ก่อนรับการทดสอบอย่างน้อย 7 วัน
- ผู้ที่มีโรคทางจิตเวช หรือผู้ที่กินยากดภูมิสเตียรอยด์ ต้องแจ้งชื่อยาที่รับประทานอยู่ ให้แพทย์ที่จะทำการทดสอบทราบด้วยเพราะยาบางชนิดต้องงดก่อนทำการทดสอบ
- ควรงดยาสเตียรอยด์ชนิดทาผิวหนัง เนื่องจาก อาจมีผลกดปฏิกิริยาการทดสอบ
- ไม่ต้องงดน้ำงดอาหารก่อนการทดสอบ
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ : ศูนย์กุมารเวช โทร.(034) 417-999 ต่อ 9221, 9222 สายด่วน 1715
